HAKAN YALÇIN / MA / WAN
Qetlîamê Gelîya Zîlane ser ra 92 serrî vîyertê.
Ehmedê Kewê qeltlîamê Gelîya Zîlane ra weş xelisîyabî. Lajê ey Huseyîn Polat pîyê xo ra qetlîamê Gelîya Zîlane eşnawit û nika zî o tornanê xo rê qisey keno. Huseyîn Polat vano, Dewlete eynî dewlet a û ganî hîkayeyê qetlîamî neqlê nifşanê neweyan bibê.
Qetlîamê Gelîya Zîlane ser ra 92 serrî vîyertê. 13ê Temûze 1930î de Wan Erdîşî de mintiqaya Gelîya Zîlane de, goreyê qeydanê resmîyan 50 hezar Kurdî ameyê qetilkerdiş. 44 dewî ameyê vêşnayîş, merdimî pêser bîyê û bi çekan bi komî ameyê kiştiş. Kesê ke weş mendê ameyê sirgûnkerdiş.
‘Bi hezaran merdimî şehîd bîyê’
Ehmedê Kewê qetlîamî ra weş xelisîyabi û lajê xo rê derheqê qetlîamî de qisey kerdibi. Lajê Ehmedê Kewêyî Huseyîn Polat(73) vano, “Pîyê mi o wext mîyanê xoverdayîşê Zîlane de bi û xebatê sîyasîyî ramitêne. Pîyê mi qetlîamî ra weş xelisîyabi û hûmara weşmendîyan zaf kêmî bî. Mintiqaya Şeklanî ra eskerî yenê û dest nanê serê mêşnayanê pîyê mi û embazê ci Evdî Hesoyî ser. Ê vera înan vindenê la eskerî guleyan nanê înan ra. Pîyê mi remeno, yen okeye maya mi geno û bi peyatî şonê Milazgirta Mûşî. Ez zî uca de bîya. Keyeyê ma uca de 25 serrî mendo û dima reyna agêrayê dewa xo. Zaf merdime ma qetlîamî de merdê. Kalikê mi Marûf Beg o wext dewa Erşatî de vera eskeran xoverdayîşêk dano dest pêkerdiş û zaf zor danê eskeran. La dima hetê teyyareyan ra yenê kiştiş. Bi hezaran merdimê ma şehîd benê.”
‘Ma bi xoverdayîşî xo rasna ewro’
Huseyîn Polat vano, “Dewlete heta nika vera Kurdan xeylê qetlîamî viraştê la ma bi xoverdayîşî xo rasna ewro. Ma dewlete ra ne çîyêk pawit ne zî çîyêk waşt. Dewlete çi wext vera Kurdan biba samîmî, beno ke fikrê ma bibedilîyo. Ganî Kurdî timûtim xo bipawê û xo ver bidê. Wa Kurdî deste xo binê wijdanê xo ser û qetlîaman xo vîrî ra mekerê. Kurdî ganî domananê xo rê zî qisey bikerê ke nê qetlîamî vîrî ra meşorê. Kesê ke qetlîamê Gelîya Zîlane ra weşxelisîyayê vanê ‘çirey bewerîya xo dewlete meyarê’. Kurdî yenê qetilkerdiş û dewlete ceza nêdana înan. Ma qetlîamê Roboskîyî de dî. Înan ra kes ceza girewte? Neno o ney, pêro qetlîamî bêcezayan manenê. Ma ewro zî nêzanê esteyê merdimanê ma kotî yê. Dewlete o wext senîn bîya, nika zî eynî ya.”
‘Yewbîyayîş û xoverdayîşî ra wet rayîrêk çin o’
Derheqê yewbîyayîş û xoverdayîşî de Huseyîn Polat vano, “Kurdî hema zî yewîtîya netewîye de zehmetîyan ancenê. Kurdî wexto ke na mesele bitemamî fam bikerê do xeylê çîyan bifînê xo dest. Na dewlete de vera Kurdan edalet, hiqûq, heq wedarîyayê. Coka Kurdî tim binê talukeyî de yê. Ez zî domanan û tornanê xo rê behsê tarîxê ma kena. Kurdî 40, 50 serran ra nat bîyê wayîrê hişmendîyêk. Kurdî ganî timûtim xo ver bidê û azad bibê.”
