Rejîmê Îranî Kurdkî hedef girewt

Bêrîvan KUTLU / MA / WAN

Ronayoxanê Entîtuya Zanistî ya Kurdistanî ya ke ameybî girewtene va, “Ma her lete de yew bibê, ma eşkenê verê qirkerdişî bigerê.”

Serrgêra qetîlkerdişê Jîna Emînî ra ver hetê rejîmê Îranî ra vera Kurdan tedayî zêdîyayê. Aktîvîstê Kurdî gêrîyenê binê çimî û mamosteyê Kurdî karî ra yenê eştene. Lîsansê Enstîtutîya Zanistî ya Kurdistanî ya Roznewbarî ame betalkerdiş. Hetê ronayoxanê enstîtu Farîdeh Weîsî û Cyrus Abbasî ra derheqê mesele de erjnayîşî ameyê kerdene

Cyrus Abbasîyî dîyar kerd ke 11 serrî mamosteyî kerd o û dima seba ke perwerdeyê Kurdkî bidê esstîtu ronaya û va, “Seba ke ma nasnameyê xo û fikranê xo aver de berê, ma waşt merkezê perwerdeyî akerê. Ma seba ney zî 2016î de Weraretîya Perwerdeyî rê muracatê lîsansî kerd. No proses serrêk ramit û ma xeylê astengîyan ra dima sertîtîkaya orzanîzasyonê zanistî girewte. Cayêko winasî akerdiş, Îran de bi taybetî seba Kurdan zaf zehmet o.”

Qirkerdişo kulturî yeno ramitene

Abbasîyî dîyar kerd ke hem wextê şahî de hem zî wextê şerîatî de Kurdî raştê asîmîlasyonî ameyê û va, “Ma waşt vera asîmîlasyonî û qirkerdişê kulturî çîyêk bikerê. Ma waşt wa wendekarî nasnameyê Kurdkî ra dûrî mekewê û bibê wayîrê hişmendîye. Demêko derg ma perwerdeyê xo resmîyetî ra teber da û dima ma qerar da ke sazîyêka resmî akerê. Hamnanê 2017î de zî ma sazîya xo bi resmî rona û ma dîyar kerd ke ziwanê perwerdeyî Kurdkî yo.”

‘Jîna ra dima tedayî zêdîyayê’

Abbasîyî va, “Bado ke ma îlan kerd ke ziwanê perwerdeyî Kurdkî yo, ma raştê tehtîdan ameyê û înan waşt ma bitersnê. Badê qetilkerdişê Jîna ma zî vejîyayê meydanan. Qetilbîyayîşê jîna ra 5 rojî dima ez û keyeyê mi ra 2na kesî ameyê girewtene. Ez 3 aşmî hepis de menda, 6 serrî ceza dîyaye mi û ameye taloqkerdiş. Ez bi kefaretî vejîyaya. Şorişê Jîna ra dima tedayî zêdîyayê. Mamosteyê zaningehan ameyê eştiş û sazîyê Kurdkî ameyê padayene. Sere de Rojhelat û Bakurî de û 4 leteyê Kurdistanî de warê ziwan û kulturî de polîtîkayê qirkerdişî yenê ramitene. Kurdî do bi xoverdayîşî birasê heqanê xo.”

‘Tek ziwano resmî ziwanê dayîke yo’

Farîdeh Weîsî va, “Enstîtu ameye padayene la ma do xebatanê xo bi sewbîna rayîran biramnê. Ma şarê Kurdî rê gazîye kenê; wa yewîtîya xo serê her çîyî bigerê, wa çar leteyê Kurdistanî de sey miletêk têbigêrê û wa paştî bidê yewbînî. Kurdkî nasnameyê ma ya. Ma ganî bi Kurdkî biwanê û binusê û perwerdeyê Kurdkî bidê domananê xo. Eke ma çar lete de bibê yew, ma eşkenê verê nê qirkerdişî bigerê. Seba her kesî tek ziwano resmî ziwanê dayîke yo.”