‘Şorişê Rojavayî kulturî newe ra kerdê gande’

CUMA MIHEMED / ANHA

Bi Şorişê 19ê Temûze Bakur û Rojhelatê Sûrîyeyî de kulturî newe ra gande bîyê û vîndîbîyayîşî ra xelisîyayê.

19ê Temûze 2012î seba şaranê Bakur û Rojhilatê Sûrîyeyî bi despêkêko newe. Mintiqaye de xeylê ziwan, kultur û bawerîyî estê. Na roje de şar wayîrê xo û îradeyê xo vejîya û şetilê şorişî a roje vile da. Şoriş bi vila û hêzê eskerîyî ameyê awankerdiş û  Îdareyo Xoser game bi game bi hêzdar.

Hetê Hukmatê Şamî ra ziwanî ameyêne qirkerdiş

Badê şorişî mintiqaye de Kurdkî, Sûryanîkî, Çerkezkî, Asûrîkî, Ermenîkî û Tirkmenkî newe ra gande bîyê. Hetê Hukmatê Şamî ra nê ziwanê ameyêne qirkerdiş. Verê şorişî bajaranê Bakur û Rojhelatê Sûrîyeyî de Merkezê Kulturî estibî la înan de giranîya kulturê Ereban estibî. Kulturê bînî û ziwanî ameybî îxmalkerdiş. La badê şorişî na rewşe ameye bedilîyayîş û kultur û hunerê pêro şaran ser o xebatî bîyê û kulturî newe ra zergûn bîyê.

‘Kulturî newe ra gande bîyê’

Serekê Komeleya Çerkezan a Minbicî Samîr Hebaqî va, “Heta Şorişê Rojavayî Sûrîye de Çerkezî îxmal bîyê. Domananê ma derheqê kulturê xo de çîyêk nêzanayêne. Badê şorişî, bi hetkarîya Îdareyê Xoserî ma komeleya xo akerde. No raşta zî zaf paştî da ma. Bi paştîdayîşan ma kede danê ke ziwanê xo, kultur û hunerê xo newe ra gande bikerê. Kulturê Çerkezan badê şorişî newe ra bi gande. Domanê ma ziwanê xo musenê. Rayberanê şorişî zaf paştî da ma. Şarê ma 2 rey raştê qetlîamî ame. Ma dinya ra vila bîyê. Tîya de ma zaf çin ê la bi paştîdayîşê Îdareyê Xoserî ma kulturê xo newe ra gande kenê. 

‘Perwerdeyê Kurdkî rê 10 serrî bes nîyê’

Derhênerê Îcrayî yê Merkezê Kulturî yê Baqî Xidoyî yê Kobanîyî Hemê Kobanîyî va, “Verê şorişî kitabe Kurdkî kêmî bî. Dima akademîyî, zaningehî û wendegehî abîyê. Seba pawitiş û averberdişê ziwanî nê şertî bî. 10 serrî seba perwerdeyê Kurdkî bes nîyê. Perwerdeyê Kurdkî ganî her hetî ra aver de şêro. Şarê ma nika wayîrê kuturê xo vejîyeno û berhemê Kurdkî roje bir oje zedîyenê.”

‘Şorişî ra dima mintiqaye de çalakîyê kulturî zedîyayê’

Hemê Kobanîyî va, “Ma ganî wayîrê kulturanê xo bivejîyê. Verê şorişî rewşe xirabe bî. Badê şorişî rewşe bedilîyaye. Mintiqaye de çalakîyê kulturî zêdîyaye. Ma nêşkenê vajê nê 10 serran de waştişê ma bi temamî ameyê ca. Ganî ziwanê ma her warê cuye de bêro gurînayîş. Ma şerî ra, koçberîye ra, tehdayan ra vîyertê. La reyna zî averşîyayîşêk qet nêvindeno. Nika edebîyatê ma yo nuştekî aver de şino. Xeylê çimeyî ameyê hedrekerdiş. La nê pêroyî hema seba ma destpêk ê. Ganî şarî wayîrê şorişî bivejîyê.”