Şaran rê konfederalîzmo demokratîk hewce keno

Nûçeyên Cinî

çarşem 19 tîrmehê 2023 - 15:56

Rojawa de çarçewa serrgêra seyin a Lozanî de komxebatêka cinîyan ameye kerdene û netîcename de ame vatene ke Rojhelatê Mîyanênî de konfederalîzmo demokratîk hewce keno.

Komxebata di rojan vizêr pê parkerdişê peynînameyî qedîyaye. Eşkerayîye de wina ame vatene:

“Rojhelatê Mîyanênî ke Mezopotamya zî tede ca geno, bi kultur, şaran û dînanê cîya cîyayan maldar bî. Komel pabesteyê yewbînan bî. Tim dostîye û cîranîya verêne ganî bî. La bi mudaxaleyê hêzanê teber û Ewropa ke herême nêsarisnenê, sînorê netew-dewlete ameyî xêzekerdene. Nê sînorî goreyê herême nîyê û pê îradeyê şarê herême nêbîyî. Bi îtîfaqanê sey Sykes-Picot, Sevrî ya zî bi Pêkerdişê Lozanî se serrî verî sînorê şarî ameyî dîyarkerdene û pîya bi nê hîsê nîjadperestîye hêzdar bîyî. Rîyê nê sînoran ra dewleta tirke xeylêk qirkerdişî kerdî. Kurdî, êzidî, armenî, suryanî û xeylêk şarê bînî yê mazlûmî bîyî qûrbanê nê polîtîkayan. Şarê herême verdîyayî pê. Inkey heme şar û dînê yê herême yewbînan ra şik kenê.

Ma sey cinîyan ê Mezopotamya û Rojhelatê Mîyanênî dejê nê polîtîkayanê hêrişkaran û pêkewtişanê herême hema zî ancenê. Şarî sîstemê netew-dewlete rê mecbur kenê la şar nê sîstemî nêwazeno. Lubnan, Sûrîye, Armenîstan, Sudan, Iraq û Tirkîya de zafê ci cinîyî û domanî şaro feqîr beno qûrbanê nê polîtîkayan. Pê nê îtîfaqan kerd ke qederê şarî dîyar bikerî la şarî qebul nêkerd. Şar tim vera zext û zilmî xover dano. Cinîyan ê serkêşan tim têkoşînê vera qirkerdişan de cayê xo girewt.

Şorişê Cinîyan ê Rojawanî vera nê polîtîkayan vejîya û waşt wa bi aştîye şarî pîya biciwîyê. Têgêrayîşanê cinîyan ê cîya cîyayan mojna ke şarî senî eşkenê pîya biciwîyê. Kultur û dînanê cîya cîyayan ra cinîyî pîya xebiteyenê. Seba ke heme herême bi renganê xo pîya biciwîyo sîstemê konfederalîzmê demokratîkî hewce keno. Semedê nê ganî têkoşîn bêro xurtkerdene. Seba ke verê polîtîkayanê qirkerdişî bêro girewtene ganî Rojhelatê Mîyanênî de konfederasyon û têgêrayîşêkê cinîyan bêro ronayene.”

XWEBÛN

parvê bike

   

Yeni Özgür Politika

© Copyright 2024 Yeni Özgür Politika | Mafên belavkirinê parastî ne.